Unia Europejska uczyniła Dyrektywę o Bezpieczeństwie Sieci i Informacji (NIS2) kluczowym elementem swoich działań mających na celu zapewnienie jednolitego poziomu cyberbezpieczeństwa we wszystkich państwach członkowskich. W tym artykule omówimy 8 kluczowych wymagań dyrektywy NIS2 i pokażemy, w jaki sposób Zabbix może pomóc organizacjom w ich spełnieniu.

Niniejszy dokument odnosi się do wymogów Dyrektywy NIS2, której implementacja w polskim porządku prawnym nastąpi poprzez Ustawę o Krajowym Systemie Cyberbezpieczeństwa. Rozwiązania Zabbix opisane w tym materiale będą wspierać zgodność zarówno z wymogami NIS2, jak i przyszłej polskiej ustawy.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. d oraz Art. 23 „Zgłaszanie incydentów i wymogi informacyjne”. Dyrektywa NIS2 nakłada na organizacje obowiązek systematycznego identyfikowania ryzyk, wdrażania odpowiednich środków bezpieczeństwa oraz zapewnienia skutecznego nadzoru nad systemami informatycznymi i operacyjnymi. Monitorowanie środowiska IT w czasie rzeczywistym oraz wykrywanie anomalii stanowią kluczowe elementy realizacji tych wymagań.

Monitorowanie infrastruktury IT w Zabbix  

Zabbix umożliwia ciągłe zbieranie danych o stanie urządzeń, sieci, serwerów i systemów przemysłowych, umożliwiając wczesne wykrywanie zagrożeń i nieprawidłowości. Dzięki zaawansowanej analizie trendów, korelacjom zdarzeń oraz integracjom z systemami bezpieczeństwa, Zabbix wspiera organizacje w spełnieniu wymogu stałego nadzoru nad bezpieczeństwem środowiska IT.

Automatyczne wykrywanie anomalii bezpieczeństwa

Zabbix z założenia jest narzędziem wykrywania anomalii, podejrzanych aktywności, przeciążeń zasobów, przestojów i wielu innych „czerwonych flag”. Może także monitorować wykorzystanie przepustowości sieci, metryki interfejsów sieciowych oraz integralność ważnych plików – w tym haseł i plików konfiguracyjnych.

Monitorowanie kluczowych usług zapobiegających atakom (takich jak zapory sieciowe) jest proste i intuicyjne – podobnie jak sprawdzanie otwartych portów i niebezpiecznych stron internetowych, należących do firmy. Zabbix może również monitorować czujniki w centrach danych w celu wykrycia naruszeń fizycznego bezpieczeństwa oraz ustawić spersonalizowany system alertów dla konkretnych zdarzeń.

Więcej o wykrywaniu problemów

Zaawansowany system wykrywania problemów to jeden z kluczowych atutów Zabbix, Zabbix nie tylko identyfikuje błędy i awarie, ale także pozwala prognozować potencjalne zagrożenia, zanim wpłyną na infrastrukturę.  Zabbix klasyfikuje problemy według ich istotności, od ostrzeżeń po krytyczne awarie (np. niedostępność portów, brak zasobów w bazach danych), może łączyć różne zdarzenia, aby określić, czy problem ma jedno źródło, czy jest skutkiem innych anomalii. A dzięki monitorowaniu bazowych wartości i trendów Zabbix wykrywa nietypowe zdarzenia (np. wzrost użycia pamięci czy nagły spadek wydajności), zanim dojdzie do awarii. 

Jak wykorzystać predykcję trendów, aby reagować proaktywnie i zapobiegać skutkom problemów? Przykłady: Jaka będzie wartość danej metryki po określonym czasie? Ile wolnego miejsca będzie na serwerze za tydzień? Kiedy wartość danej metryki osiągnie próg krytyczny? Kiedy serwer osiągnie mniej niż 1 GB wolnego miejsca? 

Podsumowując

Zabbix zapewnia wgląd w dane, wspierając zarządzanie ryzykiem oraz podejmowanie decyzji w zakresie polityk bezpieczeństwa. Umożliwia m.in.:

• wykrywanie anomalii, podejrzanej aktywności, przeciążeń i przestojów,
• monitorowanie wykorzystania przepustowości oraz parametrów interfejsów sieciowych,
• sprawdzanie otwartych portów i niezabezpieczonych stron firmy,
• kontrolę integralności plików konfiguracyjnych i haseł,
• tworzenie niestandardowych scenariuszy alertowania,
• monitorowanie czujników w serwerowniach pod kątem fizycznych naruszeń.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. f oraz Art. 22 „Obowiązki organów zarządzających”. Dyrektywa NIS2 nakłada obowiązek wdrożenia skutecznych procedur obsługi incydentów bezpieczeństwa, w tym ich wykrywania, eskalacji, analizy, raportowania oraz zarządzania. 

System alertów i eskalacji w Zabbix  

Zabbix umożliwia definiowanie precyzyjnych reguł wyzwalania alertów na podstawie wykrytych anomalii i zagrożeń. Wbudowany system eskalacji pozwala automatycznie przekazywać zgłoszenia do odpowiednich osób lub zespołów – zgodnie z ustalonymi poziomami priorytetów i harmonogramami. Rozbudowane scenariusze eskalacji pomagają skrócić czas reakcji i zapewniają, że żaden krytyczny incydent nie zostanie pominięty.

Przyspieszona reakcja na incydenty

Zabbix umożliwia monitorowanie w czasie rzeczywistym i ostrzega użytkowników o potencjalnych incydentach. Prowadzi także szczegółowy dziennik zdarzeń na potrzeby analizy źródłowej, obsługuje wiele kanałów i scenariuszy powiadamiania o incydentach. Może również w czasie rzeczywistym udostępniać dane o incydentach systemom zewnętrznym (poprzez integracje lub API) oraz prezentować dedykowane pulpity i raporty.

Więcej o zarządzaniu awariami

Zabbix oferuje wielokanałowe powiadomienia, które pozwalają informować odpowiednie osoby o awariach i zagrożeniach w czasie rzeczywistym: 

• Wysyłanie wiadomości przez e-mail, SMS, Webhooki 

• Automatyczne rozwiązywanie problemów poprzez wykonywanie skryptów lub komend na agencie lub serwerze 

• Eskalacja problemów zgodnie z elastycznymi poziomami usług (SLA) definiowanymi przez użytkownika 

• Personalizowanie powiadomień w zależności od roli odbiorcy (Zabbix pozwala dostosować powiadomienia do roli odbiorcy, np. administrator IT otrzyma pełny raport o awarii, a dyrektor operacyjny dostanie tylko podsumowanie wpływu na biznes) 

Zabbix obsługuje integracje z popularnymi systemami ITSM i komunikatorami, aby zapewnić płynny przepływ informacji o problemach i alarmach. Oferuje ponad 30 oficjalnych integracji z różnymi systemami ITSM, platformami komunikacyjnymi i narzędziami zgłoszeniowymi, co umożliwia szybkie powiadomienia i alertowanie w czasie rzeczywistym. 

• Zabbix automatycznie przesyła powiadomienia o wykrytych problemach do systemów obsługi zgłoszeń (ITSM) i komunikatorów firmowych, takich jak Jira Service Desk, Slack czy Opsgenie. Dzięki temu zespół IT natychmiast otrzymuje informacje o awariach i może szybko reagować. 

• Automatyczne zgłoszenia w ITSM: Integracja z Jira Service Desk pozwala automatycznie tworzyć zgłoszenia na podstawie wykrytych problemów w Zabbix. Możemy śledzić status awarii, przypisywać zadania i zapewniać pełną dokumentację problemów w jednym miejscu. 

• Komunikacja w czasie rzeczywistym: Dzięki integracjom z Slackiem, Opsgenie czy Discordem, Zabbix może bezpośrednio powiadamiać administratorów o problemach  w kanałach czatu, co eliminuje konieczność ciągłego monitorowania konsoli Zabbix. Efekt: Błyskawiczna reakcja na incydenty, Automatyzacja zgłoszeń i eliminacja ręcznych procesów, Zwiększenie wydajności zespołu IT dzięki pełnej synchronizacji alertów. 

Zabbix oferuje szeroki wybór elastycznych dashboardów i widżetów. Dzięki intuicyjnej wizualizacji umożliwia szybką analizę i reakcję na zmiany, a także możliwość integracji  z Grafaną. 

Zabbix Network Maps to jedno z najbardziej przydatnych narzędzi do wizualizacji infrastruktury IT. Dzięki mapom administratorzy mogą: 

• Przedstawiać całą topologię sieci w sposób przejrzysty i interaktywny, 

• Śledzić aktualny stan urządzeń – np. serwerów, przełączników, routerów, 

• Otrzymywać wizualne powiadomienia o problemach – np. ostrzeżenia o awariach łącza czy problemach z zasilaniem, 

• Zagnieżdżać mapy, aby przedstawiać infrastrukturę na różnych poziomach szczegółowości. 

Funkcja automatycznych raportów w Zabbix znacznie ułatwia monitorowanie infrastruktury IT. Dzięki niej administratorzy oraz menedżerowie mogą regularnie otrzymywać automatyczne podsumowania stanu systemu, np.: 

• Obciążenie serwerów, zużycie CPU, RAM, dysków, 

• Dzienny/Tygodniowy stan SLA dla monitorowanych usług, 

• Lista problemów z ostatniego okresu. 

Raporty mogą być wysyłane do poszczególnych użytkowników lub całych zespołów, co poprawia komunikację i reakcję na potencjalne awarie. 

Podsumowując

Organizacje objęte dyrektywą NIS2 powinny posiadać procedury reagowania na incydenty bezpieczeństwa, a Zabbix pozwala na:

• monitoring w czasie rzeczywistym i powiadamianie o potencjalnych incydentach,
• prowadzenie historii wskazanych fraz,
• obsługę wielu kanałów powiadomień i scenariuszy zgłoszeń,
• integrację z systemami zewnętrznymi i tworzenie niestandardowych dashboardów oraz raportów.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. g oraz Art. 23 „Zgłaszanie incydentów i wymogi informacyjne”, ust. 4. Dyrektywa NIS2 wymaga od organizacji zapewnienia skutecznych mechanizmów zapewnienia ciągłości działania, w tym zarządzania kopiami zapasowymi i planami odzyskiwania danych. Systemy IT i OT muszą być objęte nadzorem, aby organizacja mogła szybko przywrócić sprawność operacyjną po incydencie bezpieczeństwa lub awarii.

Monitorowanie procesów backupu w Zabbix 

Zabbix pozwala na bieżące monitorowanie procesów tworzenia kopii zapasowych oraz dostępności danych. Obsługuje popularne platformy backupowe, takie jak Veeam (OOB), Bacula oraz wiele innych rozwiązań. System umożliwia śledzenie statusów backupów, harmonogramów wykonania, integracji backupów z infrastrukturą IT i natychmiastowe powiadamianie o niepowodzeniach lub opóźnieniach w realizacji kopii.

Wsparcie dla planów odzyskiwania

Zabbix umożliwia monitorowanie dostępności serwerów backupowych, wykorzystania przestrzeni dyskowej oraz kondycji zasobów krytycznych dla planów odzyskiwania. Dzięki automatyzacji monitoringu środowisk backupowych, organizacja może szybciej wykrywać ryzyka związane z brakiem dostępności danych i skuteczniej zarządzać procesem odtwarzania po awarii, wspierając realizację wymogów określonych w art. 21 ust. 2 lit. g Dyrektywy NIS2.

Podsumowując

Zgodnie z NIS2 wymagane jest posiadanie planów zarządzania kopiami zapasowymi, odzyskiwania po awarii i zarządzania kryzysowego. Zabbix umożliwia:

• monitorowanie platform backupowych (Veeam, Bacula i inne),
• nadzór nad procesem wykonywania kopii zapasowych,
• śledzenie pojemności i wykorzystania serwerów backupowych.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. e oraz Art. 22 „Obowiązki organów zarządzających”, ust. 2. Dyrektywa NIS2 nakłada na organizacje obowiązek monitorowania bezpieczeństwa ich łańcuchów dostaw, obejmujący zarówno dostawców usług IT, jak i technologii operacyjnych (OT). Wymagane jest uwzględnienie ryzyk wynikających z zależności od zewnętrznych podmiotów oraz podejmowanie działań ograniczających wpływ ewentualnych zagrożeń. 

Monitorowanie systemów dostawców  

Zabbix umożliwia monitorowanie infrastruktury i usług świadczonych przez dostawców – zarówno pod kątem dostępności, jak i wydajności. Użytkownicy mogą konfigurować progi ostrzegawcze i automatyczne powiadomienia o przekroczeniach ustalonych wskaźników (KPI), co pozwala na szybkie identyfikowanie potencjalnych problemów w łańcuchu dostaw.

Integracja z zewnętrznymi usługami

Zabbix pozwala monitorować dostępność i jakość usług zewnętrznych oraz zależności, takich jak API, biblioteki czy rozwiązania chmurowe. System obsługuje integracje umożliwiające uzyskiwanie danych o stanie usług w czasie rzeczywistym oraz śledzenie realizacji poziomów SLA.

Podsumowując

Zgodnie z NIS2 organizacje powinny monitorować relacje z dostawcami i usługodawcami pod kątem bezpieczeństwa. Zabbix wspiera:

• monitorowanie usług i zależności zewnętrznych (np. API, biblioteki),
• alertowanie o podatnościach i zakłóceniach,
• raportowanie SLA i informowanie o stanie usług w czasie rzeczywistym.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. h oraz Art. 22 „Obowiązki organów zarządzających”, ust. 1. Dyrektywa NIS2 wymaga od organizacji zapewnienia bezpieczeństwa na każdym etapie cyklu życia systemów i aplikacji — od projektowania, przez rozwój, aż po utrzymanie. Kluczowe jest szybkie wykrywanie podatności, aktualizacja komponentów oraz ochrona środowiska IT przed zagrożeniami wynikającymi z przestarzałego oprogramowania. 

Wykrywanie zmian i podatności 

Zabbix umożliwia monitorowanie zmian w środowisku IT, takich jak nowe instalacje, aktualizacje komponentów czy nieautoryzowane zmiany w konfiguracji. System pozwala na wczesne wykrywanie niezgodności, które mogą stanowić potencjalne wektory ataku.

Zarządzanie aktualizacjami zabezpieczeń

Z pomocą Zabbix użytkownik może z łatwością śledzić wersje oprogramowania.

Podsumowując

Bezpieczeństwo powinno być uwzględniane na każdym etapie cyklu życia systemów – od zakupu, przez rozwój, po utrzymanie. Zabbix potrafi:

• monitorować wersje oprogramowania,
• identyfikować przestarzałe komponenty,
• integrować się z narzędziami do wykrywania podatności.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. i oraz Art. 23 „Zgłaszanie incydentów i wymogi informacyjne”, ust. 3. Dyrektywa NIS2 nakłada na organizacje obowiązek stosowania odpowiednich technik kryptograficznych, w tym monitorowania używanych certyfikatów i szyfrowania danych. Celem jest zapewnienie poufności, integralności i dostępności informacji, a także ograniczenie ryzyka związanego z wygasającymi zabezpieczeniami.

Monitoring certyfikatów i mechanizmów szyfrowania

Zabbix umożliwia organizacjom każdej wielkości monitorowanie certyfikatów szyfrowania, takich jak SSL/TLS, w tym śledzenie ich ważności, statusu oraz parametrów technicznych (np. fingerprint, typ szyfrowania, algorytmy). Dzięki temu możliwe jest szybkie wykrywanie nieaktualnych lub niebezpiecznych certyfikatów, które mogą narażać organizację na ryzyko utraty poufności lub niedostępności usług.

Alerty o wygasających zabezpieczeniach

Zabbix umożliwia automatyczne generowanie alertów o zbliżającym się wygaśnięciu certyfikatów lub innych krytycznych mechanizmów kryptograficznych.

Platforma zapewnia zaawansowane mechanizmy ochrony danych, kontroli dostępu i szyfrowania, co gwarantuje bezpieczeństwo zarówno dla użytkowników, jak i całej infrastruktury IT. Główne mechanizmy obejmują: 

• Silne szyfrowanie między wszystkimi komponentami Zabbix (szyfrowanie między Zabbix Server, a Frontendem ma zostać wdrożone w wersji 7.4 lub 8.0)
• Obsługa szyfrowania PSK i certyfikatów
• Wsparcie dla TLS 1.2 i 1.3
• Możliwość przechowywania danych uwierzytelniających w zewnętrznych sejfach (vaults)
• Wiele metod uwierzytelniania: Open LDAP, Active Directory
• Elastyczny system ról i uprawnień dla użytkowników
• Pełna izolacja użytkowników i grup hostów dla wdrożeń multi-tenant
• Kod źródłowy Zabbix jest otwarty na audyty bezpieczeństwa
• Wbudowane mechanizmy uprawnień i zgodności (Granular permissions and roles) – Zabbix umożliwia szczegółowe zarządzanie dostępem użytkowników, co zwiększa kontrolę nad środowiskiem IT
• Zabbix web interface (Interfejs webowy Zabbixa) – obsługuje szyfrowane połączenia HTTPS, co zabezpiecza dane przesyłane między użytkownikami a serwerem
• Opcjonalny sejf na tajne dane (Optional secret vault) – integracja z CyberArk i HashiCorp Vault umożliwia przechowywanie poufnych informacji, takich jak dane uwierzytelniające, w bezpieczny sposób
• Bcrypt user passwords (Szyfrowanie haseł użytkowników przy użyciu Bcrypt) – Zabbix stosuje silne szyfrowanie haseł, zwiększając odporność na ataki
• Zabbix database (Baza danych Zabbixa) – wszelkie dane są przechowywane w bezpieczny sposób, a dostęp do nich jest odpowiednio kontrolowany
• Szyfrowane połączenia z centrami danych (Encrypted connections to remote data centers) – wszystkie transmisje między serwerem, agentami i proxy Zabbixa są zabezpieczone, co chroni przed atakami typu man-in-the-middle
• Listy dozwolonych/zablokowanych metryk (Allow/Deny lists of available metrics) – możliwość określenia, jakie metryki mogą być zbierane, co zwiększa kontrolę nad monitoringiem
• Szyfrowanie PSK/Certyfikat (PSK/Certificate encryption) – obsługa protokołów szyfrowania dla komunikacji między agentami i serwerem Zabbixa
• Narzędzia wiersza poleceń (Command-line utilities) – dla zaawansowanych użytkowników dostępne są bezpieczne narzędzia CLI, które umożliwiają zarządzanie systemem Zabbix

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. j oraz Art. 22 „Obowiązki organów zarządzających”, ust. 3. Dyrektywa NIS2 nakłada na organizacje obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa dostępu do systemów i danych poprzez odpowiednie zarządzanie użytkownikami oraz kontrolę ich aktywności. Kluczowe jest nie tylko ograniczenie dostępu do informacji wyłącznie do uprawnionych osób, ale także rejestrowanie działań użytkowników w celach audytowych i bezpieczeństwa.

Mechanizmy kontroli dostępu w Zabbix  

Zabbix pozwala w prosty sposób monitorować działania użytkowników na podstawie logów systemowych.

Audyt aktywności użytkowników

Zabbix pozwala w prosty sposób monitorować działania użytkowników na podstawie logów systemowych.

Art. 21 „Środki zarządzania ryzykiem cyberbezpieczeństwa”, ust. 2 lit. k oraz Art. 23 „Zgłaszanie incydentów i wymogi informacyjne”, ust. 2. Dyrektywa NIS2 wymaga od organizacji stosowania silnych mechanizmów uwierzytelniania, w tym rozwiązań wieloskładnikowych (MFA), oraz zapewnienia bezpieczeństwa komunikacji wewnętrznej i awaryjnej. Celem jest ograniczenie ryzyka nieautoryzowanego dostępu do systemów oraz utrzymanie niezawodnej komunikacji nawet w warunkach kryzysowych.

Integracja Zabbix z systemami MFA

Zabbix umożliwia monitorowanie dostępności i wydajności dostawców tożsamości (IdP) poprzez integrację z ich API. System może śledzić zasady MFA, logi związane z procesami logowania oraz alarmować o anomaliach — np. wzroście liczby błędnych prób uwierzytelnienia lub niedostępności systemów MFA.

Monitoring systemów komunikacji awaryjnej

Zabbix pozwala monitorować krytyczne komponenty komunikacji awaryjnej, takie jak systemy powiadamiania SMS, VoIP czy platformy komunikacji wewnętrznej. Dzięki temu organizacja może mieć pewność, że w sytuacji awaryjnej kanały komunikacji będą działać niezawodnie.

Podsumowując

Zgodnie z NIS2 organizacje powinny wdrażać MFA, zabezpieczać komunikację głosową, wideo i tekstową oraz zapewniać awaryjne systemy komunikacji. Zabbix wspiera:

• monitoring wydajności i dostępności dostawców tożsamości (IdP),
• wykorzystanie API do pobierania informacji o politykach MFA i logowaniach,
• analizę logów związanych z MFA,
• tworzenie dashboardów i raportów dotyczących MFA.

Dyrektywa NIS2 zmienia krajobraz cyberbezpieczeństwa w Europie. Zabbix oferuje narzędzia, które pomagają organizacjom sprostać nowym wymaganiom regulacyjnym. Powierzenie monitoringu Zabbixowi to krok w stronę bezpieczeństwa i kompleksowej strategii zgodności z NIS2.

Nie czekaj, aż NIS2 Cię zaskoczy. Porozmawiaj z nami w Aplitt o tym, jak Zabbix może pomóc Twojej firmie spełnić nowe obowiązki.